Egzarcha Rawenny, pierwsza połowa VII wieku. Rys. Giorgio Albertini Egzarchaty, Cesarstwo Wschodniorzymskie (Bizantyjskie) stworzyło, jako oddalone od Konstantynopola prowincje narażone na częste najazd i wojny. Egzarchowie mieli rozszerzone kompetencje w stosunku do Eparchów, władających Eparchiami (prowincjami) Cesarstwa.
Egzarchaty- Rawenny w Italii i Kartaginy w Afryce, stały się wzorcem do reorganizacji administracji cesarskiej od połowy VII wieku, pod kątem potrzeb wojskowych w tych niespokojnych czasach. Epparchie zmieniono w mniejsze jednostki – Temy, zarządzane przez Strategów, te dzieliły się na mniejsze okręgi, na których czele stali Turmarchowie (Turma) lub Drungariosowie (Drungos – w regionach górskich).
W newralgicznych regionach jak góry Taurus na granicy z Kalifatem Arabskim, gdzie wojna niemal nie gasła, tworzono jednostki jeszcze mniejsze- Clissuras, administrowane przez Clissuarchów. Wojska tam stacjonujące w wiekach VII i VIII znajdowały się w stanie ciągłej gotowości bojowej.